Capitalismo cultural

Non hai moito tempo lin que algo vai mal nun país cando o soño da xuventude é convertirse en funcionarios...
E eu teño que discordar. Non polo contido desa oración, senón polo trasfondo, polo seu significado profundo.

E é que o problema precisamente é que o sistema non quere funcionarios. O sistema busca a máxima eficiencia, o mínimo gasto e o maior beneficio. E para iso se necesitan traballadores. Man de obra, barata, deficitariamente formada, e traballando para a empresa privada.

Pero iso non é do que ía falar. O motivo deste post é un comentario sobre ese día no que o sistema chegou á Universidade, e decidiu meter man a fondo.

Para isto inventou un concepto, o de "rentabilidade financieira dos títulos" co que se garantía que o Estado, a maquinaria, non despilfarraría diñeiro, fondos públicos, en carreiras que non creasen riqueza, é dicir, en carreiras que non formasen o tipo de traballador do que falaba arriba. Porén, como isto non se pode dicir así, foi inventado o concepto de "rentabilidade financieira".

O problema principal da aplicación do concepto de rentabilidade finacieira aos estudos universitarios é obvia: A formación universitaria en Humanidades é por definición financieiramente deficitaria, e é, polo tanto, posta en xaque pola aplicación do concepto.

E aquí está o quid da cuestión, posto que os defensores da "rentabilidade financieira dos títulos", ou, noutras palabras, do neoliberalismo aplicado á educación superior, aceptan con naturalidade este xaque, dicindo, textualmente, que "si las filologías tienen cuatro alumnos, pues abrá que cerrarlas, que el Estado no puede despilfarrar dinero".Pasando por alto a evidente falacia de dicir que as filoloxías teñen catro alumnos, o que me resulta preocupante é a naturalidade coa que se defende o peche dunha carreira por mor da súa non-rentabilidade económica.

Esquecen, os que así pensan, o valor cultural das carreiras humanísticas, únicas formadoras, na práctica, de profesionais nun campo, que se ben non-rentábel, é imprescindíbel para a existencia dunha comunidade cultural como tal. Alguén imaxina un país sen literatura, sen arte, sen música, sen coñecemento da súa historia, sen LINGUA? Pode existir literatura sen escritores, ou arte sen conservadores se non hai titulacións que os formen ou os estuden?

Estes defensores da "rentabilidade financieira dos títulos" carecen de cultura. Son seres aculturais e aculturizadores, defensores do "capitalismo cultural", unha doctrina que se resume nun só punto:

Só ten valor o que é economicamente rentábel.

E eu négome a aceptar isto. Un país sen cultura non é un país, é un feixe de billetes unidos debuxando un territorio.

Boloña, e a súa sentencia de morte para as humanidades, non é máis que unha manifestación máis dun proceso xa de sobras coñecido, manifestado nos onerosos atrancos económicos ao acceso á cultura neste estado, onde o principio de gratuidade dos fenómenos culturais brilla pola súa ausencia, e, o que aínda é peor, os autores posicionanse do lado do sistema e o toman como bandeira, buscando únicamente a rentabilidade económica, sen percatarse da ferida feita á cultura co seu posicionamento.

Porque sen cultura, non hai critica, non hai cuestionamento, hai seguidismo borreguil non por querencia, se non por apagamento a través do fomento da ignorancia.

Como dixo Kafka (vía CaféProcope, o blogue de Denís)

"A literatura é sempre umha expedición cara a verdade."

Debemos desconfíar de quen non quere literatura, e, polo tanto non quere unha expedición cara a verdade. Debemos desconfíar de quen dí que a cultura non é rentable. Debemos desconfiar de quen quere que o que o pobo aprenda sexa únicamente o rentable. Debemos desconfiar de quen quere controlar o que a xente ten que aprender.

Porque, dándolle a volta ao argumento inicial, cando realmente algo vai mal nun país é cando falta cultura.